της Βαλεντίνας Δερμιτζάκη, MSc., Κλινικής Διαιτολόγου – Διατροφολόγου, The Lymphedema Clinic

Η παχυσαρκία και ο καρκίνος του μαστού είναι δύο παθήσεις που παρουσιάζουν συνεχή αύξηση παγκοσμίως και είναι άμεσα συνδεδεμένες ειδικότερα με τις μετεμμηνοπαυσιακές γυναίκες.

Τα τελευταία χρόνια, ερευνάται κατά πόσο αυτό το “δίδυμο” επηρεάζει το λεμφοίδημα. Οι τελευταίες μελέτες δείχνουν ότι το αυξημένο σωματικό βάρος των ασθενών αυξάνει τους κινδύνους εμφάνισης καρκίνου του μαστού και στη συνέχεια λεμφοίδηματος στο χέρι σύστοιχα με το μαστό. Συγκεκριμένα, γυναίκες με καρκίνο του μαστού και αυξημένο Δείκτη Μάζας Σώματος (>30) παρουσιάζουν σχεδόν τετραπλάσιο κίνδυνο εμφάνισης λεμφοιδήματος.

Βάρος – Καρκίνος του Μαστού – Λεμφοίδημα

Φαίνεται ότι έχει δημιουργηθεί ένα “τρίγωνο” παθήσεων, “Βάρος-Καρκίνος Μαστού-Λεμφοίδημα”, το οποίο μπορεί να επηρεάσει σε σημαντικό βαθμό την ποιότητα ζωής των ασθενών και την έκβαση τόσο του καρκίνου όσο και του λεμφοιδήματος. Το αισιόδοξο μήνυμα είναι ότι η μείωση του σωματικούς βάρους και η άσκηση συντελούν σημαντικά στην πρόληψη του καρκίνου γενικά – αλλά και ειδικότερα του καρκίνου του μαστού. Επιπλέον συμβάλουν στη βελτίωση της πρόγνωσης του καρκίνου, αλλά και στη μείωση της εμφάνισης ή της εξέλιξης του λεμφοιδήματος. Χαρακτηριστικό θεωρείται ότι η παχυσαρκία είναι ο μόνος παράγοντας που μπορεί να τροποποιηθεί για την άμεση αντιμετώπιση του λεμφοιδήματος χωρίς την αλλαγή των σχεδίων θεραπείας για τον καρκίνο του μαστού. Διαπιστώθηκε ότι η απώλεια βάρους μπορεί να μειώσει έως και κατά 44% τον όγκο του μέλους που πάσχει από λεμφοίδημα, βελτιώνοντας έτσι άμεσα την ποιότητα ζωής και την ψυχική υγεία των ασθενών.

Υπάρχει ειδική δίαιτα για άτομα με λεμφοίδημα;

Υπάρχουν αρκετοί μύθοι γύρω από τη διατροφική αντιμετώπιση του λεμφοιδήματος. Εξαντλητικές δίαιτες που οδηγούν σε μείωση της μυϊκής μάζας, διατροφικά σχήματα που περιορίζουν την πρόσληψη σε θρεπτικά συστατικά και αυξάνουν την πρόσληψη σε λιπαρά -όπως για παράδειγμα οι κετογονικές δίαιτες, οι οποίες κατά συνέπεια αυξάνουν τον φόρτο εργασίας του λεμφικού συστήματος και μπορεί να οδηγήσουν σε ανεπιθύμητα για τη λεμφική κυκλοφορία αποτελέσματα. Αντιθέτως, μια διατροφή πλούσια σε φυτικές ίνες, ψάρια, ελαιόλαδο και καρπούς, όπως είναι η μεσογειακή διατροφή, αποτελεί το καταλληλότερο σχήμα πρόληψης και αντιμετώπισης τόσο του καρκίνου του μαστού όσο και του λεμφοιδήματος. Το μυστικό της δεν βρίσκεται μόνο στην αντιοξειδωτική της δράση, αλλά και στην ενίσχυση του εντερικού μικροβιώματος, το οποίο αποτελεί τα τελευταία χρόνια παράγοντα – κινδύνου για την εμφάνιση διαφόρων ειδών καρκίνου. Η ενίσχυση του γαστρεντερικού και η μείωση των διατροφικών παραγόντων κινδύνου θα οδηγήσουν τελικά και στην επιθυμητή απώλεια βάρους. Αν και η σχέση διατροφής και λεμφοιδήματος παρουσιάζει μια πολυπλοκότητα, η επίτευξη ή διατήρηση ενός υγιούς βάρους, μέσω ισορροπημένης διατροφής και τακτικής άσκησης, μπορεί να αποτελέσουν σημαντικό παράγοντα στη βελτίωση της πρόγνωσης του καρκίνου του μαστού και του λεμφοιδήματος, αλλά κυρίως στην πρόληψή τους.